Ηλιακό έγκαυμα και οι “πρώτες βοήθειες”

Γνωρίζοντας ότι ζούμε σε μια χώρα με αρκετή ηλιοφάνεια, εκθέτουμε το σώμα μας στον ήλιο -ιδιαίτερα κατά την καλοκαιρινή περίοδο- με σκοπό να απολαύσουμε τις παραλίες της χώρας μας. Η ηλιακή ακτινοβολία διακρίνεται σε τρία μήκη κύματος UVA, UVB, UVC.
 

Πιο βλαβερή θεωρείται η ακτινοβολία UVB, καθώς έχει συνδεθεί άμεσα με τον καρκίνο του δέρματος, ο οποίος προκαλείται από μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία.

Τα ηλιακά εγκαύματα αποτελούν βλάβες της επιδερμίδας και οφείλονται στην υπεριώδη ακτινοβολία που έχει το ηλιακό φως. Τα πιο ανοιχτόχρωμα δέρματα παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευαισθησία στον ήλιο και μπορούν να εμφανίσουν εγκαύματα πιο εύκολα συγκριτικά με τις πιο σκουρόχρωμες επιδερμίδες.

Ηλιακό έγκαυμα μπορεί να προκληθεί και μετά από έκθεση σε σολάριουμ, μια και η ακτινοβολία του μιμείται τη φυσική ηλιακή ακτινοβολία και μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα σε μεγάλες περιοχές του σώματος.

Πώς εκδηλώνονται
 

«Ακόμη και με μία ώρα έκθεση στον ήλιο, ένα παιδί μπορεί να εμφανίσει έγκαυμα», λέει ο Απόστολος Γαϊτάνης, πλαστικός χειρουργός, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής και της Διεθνούς Ένωσης Πλαστικών Χειρουργών ISAPS.
 

Τα ηλιακά εγκαύματα παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις αναφορικά με την ένταση και την έκταση της περιοχής που επηρεάζουν. Ετσι μπορεί να εμφανιστεί μόνο στα άκρα του χεριού ή σε όλη την επιφάνεια της πλάτης ή κι ακόμα μπροστά και πίσω στον κορμό του σώματος, καθώς επίσης και στα πόδια.

Η επικινδυνότητα, καθώς και η βαρύτητα του εγκαύματος έχουν να κάνουν και με το ποσό της ακτινοβολίας που λαμβάνει το σώμα, αλλά και με την επιφάνειά του που εκτέθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα και χωρίς προστασία στην αυξημένη αυτή ακτινοβολία.

Τα ηλιακά εγκαύματα ανάλογα με την έντασή τους μπορεί να είναι πολύ επιφανειακά, εκδηλώνονται σαν ένα απλό ερύθημα ή φλεγμονή δηλαδή σαν ένα ελαφρύ κοκκίνισμα της περιοχής το οποίο μπορεί να εμφανιστεί μετά από έκθεση στον ήλιο, ειδικά μετά τα πρώτα καλοκαιρινά μπάνια.
 

Όταν η φλεγμονή αυτή παρουσιάζεται πιο έντονη έχει σαν αποτέλεσμα να σχηματιστούν μέσα στις πρώτες ώρες μετά την έκθεση φουσκάλες οι οποίες είναι γεμάτες με υγρό. Το υγρό αυτό είναι ορός και είναι αποτέλεσμα της αντίδρασης του δέρματος στο έγκαυμα. Αν το σοβαρό αυτό έγκαυμα με τις φουσκάλες εμφανιστεί σε μεγάλη έκταση του σώματος, τότε μπορεί ν’ ακολουθήσουν και συστηματικές επιπλοκές από τη μεγάλη απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών και εμφάνιση αφυδάτωσης. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρειαστεί ακόμη και νοσοκομειακή φροντίδα. Σε ένα τέτοιο έγκαυμα μπορεί να εμφανιστούν σοβαρά συμπτώματα όπως πυρετός, ρίγη.

Οφείλουμε να τονίσουμε ότι ιδιαίτερη σημασία χρειάζονται τα παιδιά, μια και είναι πιο ευαίσθητα από τους ενήλικες και είναι πολύ πιο εύκολο να πάθουν ηλιακά εγκαύματα. Στα παιδιά, επίσης, λόγω της αυξημένης τους ευαισθησίας μπορούν να εμφανίσουν πιο γρήγορα τα ηλιακά εγκαύματα και με πιο σύντομη έκθεσή τους στον ήλιο.
 

Έτσι, αν ένας ενήλικας χρειάζεται 6-8 ώρες έκθεσης στον ήλιο για να εμφανίσει έγκαυμα, ένα παιδί μπορεί να εμφανίσει έγκαυμα ακόμη και με μία μόλις ώρα έκθεσης στον ήλιο. Χρειάζεται να φροντίζουμε τα παιδιά να καλύπτονται με αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας και να περιορίζουμε τον χρόνο στον οποίο εκτίθενται στη δράση του ήλιου.

Αν τα παιδιά πάθουν ηλιακό έγκαυμα θα πρέπει να ζητηθεί ιατρική βοήθεια. Παρόλο το γεγονός ότι η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη είναι απαραίτητο να δώσουμε σημασία και στο πώς θα αντιμετωπίσουμε τα ηλιακά εγκαύματα και την ανακούφιση των συμπτωμάτων τους. Η άμεση περιποίηση της περιοχής που έχει το ηλιακό έγκαυμα είναι η εφαρμογή δροσερών επιθεμάτων τοπικά, είτε με μια βρεγμένη πετσέτα είτε με επιθέματα με χαμομήλι, δηλαδή κομπρέσες με σκοπό να περιορίσουμε την αυξημένη θερμοκρασία της περιοχής.

Στα σοβαρά συμπτώματα
 

Αντενδείκνυται να εφαρμόσουμε πάγο στην περιοχή. Απαγορεύεται, επίσης, αυστηρά να τοποθετήσουμε πάνω στην περιοχή που έχει υποστεί το έγκαυμα αντηλιακό ή καλλυντικά για την περιποίηση του δέρματος.

Αν τώρα το έγκαυμα έχει καταλάβει μεγάλη περιοχή (πλάτη, θώρακας, πόδια), τότε θα είναι καλό να συμβουλευτούμε έναν δερματολόγο για να εκτιμήσει το έγκαυμα. Αν εμφανίζονται σοβαρά συμπτώματα όπως ναυτία, τάση για έμετο, πυρετός, ρίγη θα πρέπει να επισκεφτούμε και το νοσοκομείο για ν’ αξιολογηθεί η κατάσταση.

Είναι απαραίτητο να προστατεύουμε το σώμα μας από την υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, μια και όπως έχει αποδειχθεί η παρατεταμένη παραμονή μπορεί να προκαλέσει, ειδικά σε μεγάλες ηλικίες, μετά από χρόνια διάφορους τύπους καρκίνου του δέρματος, όπως το βασικό κυτταρικό καρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό.

Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο ευθύνεται για τη φωτογήρανση στο δέρμα, την εμφάνιση δυσχρωμιών, πανάδων, ρυτίδων, ιδιαίτερα στην περιοχή του προσώπου. Έτσι καλό είναι ν’ απολαμβάνουμε την έκθεση στον ήλιο με προσοχή χωρίς να υποβάλλουμε τον οργανισμό μας σε περιττό στρες υπερέκθεσης!